Vic Obdam Staalbouw ziet meerwaarde van scannen en BIM
Jaarlijks organiseert Construsoft de BIM Awards. Tekla-gebruikers kunnen al hun bijzondere en uitdagende projecten insturen, waarna een jury van BIM-specialisten en het publiek de winnaars selecteren. In 2017 was een van deze winnaars Vic Obdam Staalbouw. Met het project 'De Meent 2.0' won het de BIM Award in de categorie 'Sport en recreatie'. CAD-magazine sprak met Pieter Klijn en Thomas Ligthart van Vic Obdam Staalbouw over het winnende project, BIM en de manier waarop projecten in het bedrijf worden uitgevoerd.
Geschreven door Lambert-Jan Koops, verslaggever CAD-magazine
“Het is ongeveer tien jaar geleden dat ik tot het inzicht kwam dat BIM de toekomst was,” zegt Pieter Klijn, directeur van Vic Obdam Staalbouw. “En het belangrijkste daarbij was dat ik op dat moment vooral begreep dat het daarbij niet zo zeer ging om het werken in 3D, maar om een andere benadering van een project. Dat het bij BIM veel meer gaat om een pro-actieve opstelling waarbij een bedrijf bereid moet zijn om informatie te delen met de projectpartners en waarbij vol wordt ingezet op samenwerking en communicatie. Wanneer een bedrijf de keuze maakt om op die manier aan projecten mee te doen is het heel goed mogelijk om de faalkosten en de doorlooptijd van een project naar beneden te krijgen.”
Zelf denkt Klijn bij een project graag mee over het totale proces en hij wil in die gevallen dan ook graag investeren in het samenwerkingsverband. Daarbij is er echter wel een limiet aan de manier waarop Vic Obdam Staalbouw het proces kan aansturen. “Wij zijn een onderaannemer en komen dus altijd pas laat in beeld bij een project, aangezien wij afhankelijk zijn van de hoofdaannemer, die weer afhankelijk is van de ontwerper en die wordt weer aangestuurd door de opdrachtgever. Zelf zitten we dus niet in de positie dat we andere partijen bijvoorbeeld format-eisen kunnen opleggen. Degene die dat wel kan, is volgens mij ook degene die dat moet doen. Want inmiddels hebben we gemerkt dat het voor een project bijzonder gunstig is als de opdrachtgever BIM oplegt aan alle betrokken partijen en als de opdrachtgever van tevoren nadenkt over welke partijen hij het beste kan laten samenwerken. Dat betekent dus dat een opdrachtgever niet alleen zou moeten kijken naar de prijs per onderdeel, maar het project in zijn geheel in kaart brengt en dan het beste team samenstelt voor dat project. Daarmee voorkomt hij meteen al dat het ‘ieder voor zich’ wordt, een benadering waar een project alleen maar nadeel van kan ondervinden. Een partij die dat momenteel goed doet is de BAM, die selecteert op het BIM-niveau van de betrokken partijen en denkt dus na over de hele lijn van een project.”
De Meent 2.0
De Meent in Alkmaar bestond oorspronkelijk uit een schaatsbaan met een (klein) sportcomplex ernaast. Omdat het sterk verouderd was en ook te klein werd in 2014, werd het contract getekend voor een ingrijpende reconstructie, verbouwing en uitbreiding. Hierbij was de 400 meter ijsbaan uiteindelijk eigenlijk het enige onderdeel van het gebouw dat intact bleef. De baan werd geïntegreerd met een compleet nieuw sportcomplex dat sportvelden bevat van olympische afmetingen en in totaal 3700 vierkante meter aan sportfaciliteiten biedt.
Vic Obdam won met dit project de Construsoft BIM Awards omdat BIM een doorslaggevende factor bleek te zijn tijdens het project. De gebruikte aspectmodellen van onder meer staal, beton, glas en de installaties zijn afkomstig uit diverse pakketten. De afstemming, samenwerking en uitwerking maakten dit volgens de jury van de awards een goed voorbeeld van een BIM.
Gebouwinformatie
Thomas Ligthart, ingenieur en technisch beheerder Tekenkamer bij Vic Obdam Staalbouw was nauw betrokken bij de totstandkoming van de Meent 2.0 en vertelt over het project. “Het project betrof een design, build & maintain -opdracht voor hoofdaannemer Fase en deze had er dan ook alle belang bij om het project als BIM op te zetten: niet alleen zouden de faalkosten dan laag blijven, ook alle gebouwinformatie zou na oplevering direct voor handen zijn. Op basis van een IFC-model van het ontwerp van architect Verhoeven zijn wij aan de slag gegaan met het tekenen en engineeren van de staalconstructie. Dat engineeren was daarbij een heel dynamische aangelegenheid, aangezien we nauw moesten samenwerken met de betonleverancier om de aansluitingen goed te krijgen: onze stalen kolommen moesten precies samenkomen met de wapening van het beton. Daarnaast moest het natuurlijk ook rekenkundig kloppen. Onze oplossing voor de opvang van krachten moest wel samengaan met de krachtenverdeling in het betonwerk, anders zouden er juist in die aansluitpunten problemen kunnen ontstaan.”
Overlegmoment
De samenwerking met alle partijen tijdens het werk aan Meent 2.0 zorgde voor een iteratief proces waarbij telkens weer verbeteringen en optimalisaties werden doorgevoerd op basis van nieuwe informatie. Ligthart: “We hadden elke twee weken een overlegmoment met alle partijen om alles duidelijk te krijgen. Strikt genomen is dat niet nodig, omdat het ook met alleen uitwisselen mogelijk moet zijn om tot een goed resultaat te komen, maar in de praktijk is het toch prettiger om elkaar af en toe te spreken. Voor de uitwisseling zelf geldt dat we in IFC hebben gecommuniceerd. Zelf zijn we momenteel redelijk tevreden over dit formaat: er is natuurlijk altijd wat informatieverlies ten opzichte van het natieve bestand, maar IFC ontwikkelt zich goed. Zo is het bijvoorbeeld zelfs te gebruiken voor het aansturen van machines. Dan doen we overigens zelf niet, maar dat komt omdat we werken met Tekla en dat pakket kan NC-bestanden maken voor ons machinepark. We optimaliseren daarbij onze zaaglijsten met behulp van Construsteel.”
Scannen
Voor de Meent 2.0 heeft Vic Obdam Staalbouw nauw samengewerkt en veel berekeningen en data uitgewisseld met de constructeur, aannemer en betonleverancier. “Wat dat betreft is dit project inderdaad een goed voorbeeld van het inzetten van BIM,” stelt Klijn. “Omdat BIM nu goed loopt, kijken we inmiddels naar andere mogelijkheden om ons werk te verbeteren. We zetten daarbij onder andere sterk in op het scannen van constructies. In het geval van De Meent 2.0 was het zo dat een deel van het oude gebouw behouden bleef en dat deel hebben we dan ook ingescand zodat we een basis hadden voor ons engineeringwerk. Ook bij andere projecten hebben we heel veel voordeel van deze manier van werken, zoals bij de Kalvertoren in de Kalverstraat in Amsterdam. Daar konden we de bestaande situatie heel nauwkeurig inmeten, zodat het uiteindelijke model perfect paste. Met name bij renovaties is scannen echt een methode waar heel veel mee te winnen valt.”
Op de website van de Construsoft BIM Awards kunt u alle inzendingen bekijken van de afgelopen jaren. Laat u inspireren en doe aankomend jaar ook mee met uw project!